گفتگوی من (شیدا محمدی) با مژده مقدم از سایت جوایز پارسی پیرامون زندگی حرفه ای، روزنامه نگاری، هویت زبانی و
نوشتاری و سرانجام مهاجرت و ماجرای نوشتن در زیستگاه نوساخته. م
ادبیات به گفته فلوبر «تربیت احساسات است» و پروست کتاب ادبی را «فضای ابزاری بصری» می دانست که نویسنده دراختیارِ خواننده گذاشته تا به او فرصتِ درک و دیدِ چیزی را بدهد که بدون این کتاب نمی توانست آن را در درون خود ببیند.م
در ضمن «زبان» بخش اساسی و توانمند هر جامعه ای است. ما از طریق زبان است که با هم تبادل نظر و ایده می کنیم مباحث سیاسی، اجتماعی، ادبی و تمامی روابط انسانی از طریق «زبان» میسر است. تمامی حکومت های توتالیتر از جمله حکومت اسلامی با مخدوش کردن زبان و ادبیات جامعه و تنظیم و تقسیم واژه ها به «آواها و واژه های» ممنوع و مختار سطح سانسور را به عمق خودآگاه و ناخودآگاه جامعه می برند. با سانسور، تعدیل و پریشان کردن معناها و واژه ها کم کم زبان ادبی و گفتاری جامعه ناپخته، خامکار،و بی بهره از حساسیت و شور عشق در سخن گفتن و نوشتن می شود. این کابوسی است که دهه هاست که بر فضای روزنامه، مدیا، و بخش نشر و گفتار ایران مستولی است از طریق وزارت سانسور و صدا و سیما. گاه اهالی قلم هم خواسته و ناخواسته تن به این زبان پریشی می دهند و از سویی دیگر با مخدوش کردن زبان نوشتاری و ابداع دستور زبانی بی پشتوانه و منطق و یا رسم الخطی یاجوج و ماجوج گام در نابودی زبان دیرین پارسی می نهند. چنین جامعه «بی ادبیات مکتوب» ای تن به قدرت حاکمه می دهد و آهسته اهسته خود بخشی از بدنه سانسور و تخریب زبان و ادبیات سرزمین اش می شود. ماریو بارگاس یوسا می نویسد:م
یکی از اثراتِ سودمند ادبیات در سطحِ زبان تحقق مییابد. جامعهای که ادبیاتِ مکتوب ندارد، در قیاس با جامعهای که مهمترین ابزار ارتباطیِ آن، یعنی کلمات، در متون ادبی پرورده شده و تکامل یافته، حرفهایش را با دقت کمتر، و غنای کمتر و وضوحِ کمتر بیان میکند. جامعهای بیخبر از خواندن که از ادبیات بویی نبرده، همچون جامعهای از کرولالها دچارِ زبانپریشی است و به سببِ زبانِ ناپخته و ابتداییاش مشکلاتِ عظیم در برقراریِ ارتباط خواهد داشت. این در مورد افراد نیز صدق میکند. آدمی که نمیخواند، یا کم میخوانَد یا فقط پرت و پلا میخواند، بیگمان اختلالی در بیان دارد، این آدم بسیار حرف میزند اما اندک میگوید، زیرا واژگانش برای بیانِ آنچه در دل دارد بسنده نیست.م
No comments:
Post a Comment